Cukrzyca: znaj ryzyko i bądź odpowiedzialny

Każdego roku w dniu 14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. Został on ustanowiony przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (IDF) w 1991 roku, w 70. rocznicę odkrycia insuliny. W tym roku hasłem przewodnim Światowego Dnia Cukrzycy jest: „Cukrzyca: znaj ryzyko, bądź odpowiedzialny”.

    Ciągły postęp cywilizacyjny i technologiczny sprzyja wzrostowi zachorowalności na cukrzycę typu 2.  Według danych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w Polsce mamy ponad 3 miliony osób z cukrzycą, a prognozy potwierdzają ciągłe zwiększanie tej liczby. Główne przyczyny choroby to zmniejszający się poziom aktywności fizycznej oraz coraz częstsze występowanie nadwagi i otyłości. Istnieje jednak kilka schematów żywieniowych, które można wybrać, aby lepiej kontrolować cukrzycę i nie doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

      Prawidłowy dobór produktów jest kluczem do radzenia sobie z cukrzycą i zmniejszania ryzyka zawału serca czy udaru mózgu. Połowę talerza powinny stanowić owoce i warzywa, z przewagą tych drugich. Druga część to pokarmy będące źródłem białka oraz produkty zbożowe pełnoziarniste- wyjaśnia mgr Weronika Pawluch, dietetyk w Szpitalu w Sztumie, Grupa American Heart of Poland.   

Dieta cukrzyka powinna składać się z produktów o niskim indeksie glikemicznym, czyli takich, po których spożyciu poziom cukru we krwi wzrasta powoli. Im wyższy wskaźnik Ig, tym szybciej glukoza dostaje się do krwiobiegu i tym ostrzejszy będzie skok jej poziomu.

Pod kątem wysokości Ig, wyróżniamy trzy grupy produktów:

• Niski IG (mniej niż 55)
• Średni GI (od 55 do 70)
• Wysoki IG (powyżej 70)

Produkty z niższym indeksem glikemicznym, które powinny się znaleźć w diecie cukrzyka to m.in.:

• rośliny strączkowe ( np. fasola, groch, ciecierzyca);
• chudy nabiał oraz drób,
• warzywa: szpinak, ogórki, sałata, rzodkiewka, szparagi, marchewka, kalafior, brokuły itp.
• owoce np. jagodowe (truskawki, maliny, jagody itp.)
• pieczywo oraz makarony pełnoziarniste

     Oprócz wyboru produktów z niskim indeksem glikemicznym, powinniśmy pamiętać również o kilku ważnych zasadach żywieniowych w diecie m.in. o regularności spożywania posiłków.  Należy pamiętać, aby w ciągu dnia zjeść 5 pełnowartościowych posiłków. Najlepiej, aby spożywać je w równych odstępach, co 3 godziny (nie dłużej niż 5 godzin). Posiłki nie powinny być obfite a każdy z nich ze stałym poziomem węglowodanów- radzi mgr Weronika Pawluch.

     W diecie cukrzyka nie może zabraknąć odpowiedniego nawodnienia tj. ok. 1,5-2,5 l dziennie. Z napojów zaleca się picie wody oraz napary z ziół. Picie herbaty – zarówno zielonej, jak i czarnej – również przynosi korzyści dla zdrowia. Pamiętajmy, aby nie słodzić napojów.

    W przypadku dań gotowanych należy unikać rozgotowania poszczególnych składników, ponieważ one mają znacznie wyższy indeks glikemiczny. Dodatkowo gotowanie niszczy niektóre witaminy z grupy B oraz  C,  które są wrażliwymi na ciepło witaminami rozpuszczalnymi w wodzie. Są warzywa, które różnią się kalorycznością oraz poziomem cukru w zależności czy będziemy je spożywać na surowo czy po ugotowaniu np. surowy burak ma IG=30 a po ugotowaniu już IG=65, marchew surowa IG=16, po ugotowaniu IG=50.

    Pamiętajmy, aby z diety wyeliminować alkohol – każda osoba chorująca na cukrzycę powinna być świadoma zagrożeń wynikających z wpływu alkoholu na stężenie glukozy we krwi. Niemożliwe jest utrzymanie stabilnej wartości glikemii w trakcie spożywania alkoholu z uwagi na to, że w zależności od rodzaju alkoholu, cukier może wzrosnąć.

   Obecnie na rynku mamy bardzo szeroki dostęp do żywności przeznaczonej dla diabetyków. Chcąc świadomie wybierać dobre węglowodany, warto również korzystać z praktycznych tabeli IG produktów.  Dobrze dobrane produkt w diecie, dostarczą do organizmu wielu składników odżywczych, wzmocnią odporność, a co za tym idzie poprawią jakość życia i kondycję. Jeśli dołączymy do tego regularny wysiłek fizyczny, wzmocnimy ogólną kondycję zdrowotną i łatwiej utrzymamy odpowiednią wagę- podkreśla dietetyk Weronika Pawluch.